De grens heeft de relatie tussen steden en hun geografie veranderd. EUTOPIA coördineert concrete transformatieacties op twee complementaire schaalniveaus: macro, de geografie en micro, de stad.
Het grensoverschrijdende gebied heeft enorme voordelen gehad van zijn geografische troeven, met een uitgebreid netwerk van waterwegen dat land en zee met elkaar verbindt. De groei van handel heeft geleid tot een versnelde kanalisatie en de versterking van handelssteden, waardoor een netwerk van kleine agrarische en ambachtelijke steden is ontstaan. Tijdens het industriële tijdperk lag de focus op grotere steden en hun bijhorende infrastructuur.
De ontwikkeling van onze moderne staten heeft ironisch genoeg het grensoverschrijdende gebied verzwakt in het licht van de klimaatuitdagingen. De grens heeft coherente landschappen en cruciale infrastructuren versnipperd.
Centralisatie heeft de positie van grote steden versterkt en de impact van de grens vergroot, ten koste van de geografie en het netwerk van kleine steden.
Het koepelproject maakt gebruik van de kansen die de geografie en de steden van het grensoverschrijdende gebied bieden. Het richt zich op de versterking van het landschap door te focussen op de vier belangrijke geografische gehelen. Hun specifieke netwerken van steden
faciliteren specifieke acties op het gebied van water, biodiversiteit, economische activiteit en landbouw.
EUTOPIA werkt gelijktijdig op het gehele grondgebied, in de vier landschappelijke eenheden en met zijn grensoverschrijdende netwerk van kleine steden, waarbij gebruik wordt gemaakt van gemeenschappelijke grensoverschrijdende instrumenten. Zo wordt het mogelijk gemaakt om analyse-instrumenten te delen, uitwisseling te faciliteren, een grensoverschrijdend documentatiecentrum te creëren en een netwerk van grensoverschrijdende, wetenschappelijke en burgerobservatoria op te zetten.