Warmtenet-WERKEN Kempen (WWK)

Binnen het project warmtenet-WERKEN Kempen willen IOK en lokale besturen de brug bouwen tussen de potentiële clusters voor collectieve warmte die door voorafgaand onderzoek op de kaart gezet zijn en de effectieve realisatie van deze collectieve warmteprojecten op terrein. Gezien de beperkt gereguleerde marktcontext hebben de lokale besturen een essentiële regierol. Bovendien worden ze gedreven tot snel handelen om suboptimale stappen in de warmtetransitie te vermijden. De finaliteit van het project is om naar de maatschappelijk best mogelijke duurzame warmteoplossingen te werken. Om de eerste stappen naar concrete investeringen te faciliteren zijn de procesmatige, technische en juridische uitdagingen groot.

Vele Kempense gemeenten staan op dit cruciale punt en kijken expliciet naar IOK om hen te ondersteunen in deze complexe uitvoeringstrajecten. Binnen het project wordt daarom ingezet op begeleiding van de gemeenten naar realisatie van collectieve warmteprojecten. Dit houdt enerzijds in dat partijen voor netaanleg, warmteproductie en -levering, gevonden en geëngageerd moeten kunnen worden. Hoe moet een samenwerkingsovereenkomst er uit zien, welke risico’s liggen bij welke partij, hoe engageren we de meest geschikte partijen voor netaanleg, warmteproductie en levering van warmte, …. Dit geheel binnen een kader van overheidsopdrachten. De diversiteit aan warmteclusters en de verschillende context van de potentiële cases maken dit technisch en juridisch uitdagend. Ook de gewenste rol of participatie van de lokale besturen moet zorgvuldig uitgeklaard worden om een duurzame en stabiele samenwerking op te bouwen met de betrokken actoren. Daarnaast moeten ook de betrokken toekomstige warmteafnemers benaderd worden. Stabiele businesscases vereisen uiteraard dat deze collectiviteit zich ook effectief op terrein zal vormen. Tenslotte zit binnen de verschillende clusters een hoog aandeel gemeentelijk patrimonium. Waar nog stappen noodzakelijk zijn om gebouwen klaar te maken voor aansluiting op duurzame warmte en collectieve warmtenetten wordt dit mee aangestuurd.

Deze complexe uitgangspositie is pionierswerk: een tijdshorizon van 2-3 jaar wordt gehanteerd voor het definitief contracteren via overheidsopdrachten van cruciale partners en investeerders. De omslag naar effectieve investering is met deze output definitief en onomkeerbaar. Hieruit volgt een ‘spade in de grond’ van lokale warmteclusters op 3 tot 5 jaar. De lessons learned inzake het wegwerken van knelpunten uitgaande van diverse varianten in dit project zullen inspiratie en houvast kunnen bieden in de Kempen en de rest van Vlaanderen. Er wordt dan ook ingezet op kennisdeling.

De directe meerwaarde is de realisatie van substantiële CO2-reductie vanwege de onmiddellijke aansluiting van de clusters op hernieuwbare bronnen. Indirect is de CO2 reductie nog groter, vooral in de stedelijke gebieden met doorkijk op een stadsbreed net. De clusters hebben doorwerking als ‘pilots’. Het realiseren op het terrein van een eerste, eventueel kleinere cluster blijkt vaak een cruciale opstap in vertrouwen naar het grotere geheel. Nu actie op het terrein ondernemen is cruciaal om naar de meest maatschappelijk optimale toekomstvisie te werken en zo veel mogelijk collectieve opportuniteiten te benutten.